Rząd planuje przeniesienie nadzoru nad PAN na ministra nauki

Przeniesienie nadzoru nad Polską Akademią Nauk z premiera na ministra nauki – przewiduje projekt nowelizacji ustawy o PAN. Założenia dokumentu opublikowano w poniedziałek w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

W projekcie nowelizacji ustawy o Polskiej Akademii Nauk, przygotowanym przez resort nauki, zaproponowano, aby nadzór nad PAN przeszedł z premiera na ministra nauki. W związku z tym uchwalenie statutu PAN oraz jego zmian przez Zgromadzenie Ogólne PAN będzie wymagało wcześniejszego zatwierdzenia przez ministra. Minister będzie też mógł uchylić uchwałę organów PAN niedotyczącą prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych w przypadku stwierdzenia jej niezgodności z przepisami ustawy lub statutem PAN.

Minister nauki, po zasięgnięciu opinii premiera, będzie powoływał Kanclerza PAN, a także (z własnej inicjatywy albo na wniosek Prezesa PAN) odwoływał go z funkcji „jeżeli audyt zewnętrzny lub państwowe organy kontroli stwierdzą naruszenie prawa przez Kanclerza” – czytamy na stronie KPRM. Przewiduje się, że prezes PAN będzie zlecał raz na dwa lata przeprowadzenie audytu zewnętrznego działalności Kancelarii PAN, która sprawuje obsługę administracyjną PAN.

Projekt ustawy przewiduje także zmiany w zakresie struktury organizacyjnej PAN. Do składu Zgromadzenia Ogólnego PAN zostaną włączeni dziekani wydziałów, dyrektorzy instytutów naukowych i członkowie akademii młodych uczonych. Do Prezydium PAN zaproponowano z kolei włączenie dodatkowo dziekanów wydziałów, 16 członków krajowych, przewodniczącego akademii młodych uczonych, po 4 dyrektorów instytutów z każdego wydziału PAN.

Projekt ustawy wprowadza też zmiany struktury organizacyjnej wydziałów PAN. Dziekan i wicedziekan wydziału będą wybierani na 4 lata – spośród członków PAN wchodzących w skład wydziału – zwykłą większością głosów. Wiceprezes akademii co najmniej raz w roku przeprowadzi ocenę działalności wydziału. Jej wynik będzie przekazany prezesowi PAN wraz ze stanowiskiem Prezydium PAN. W przypadku oceny negatywnej wiceprezes PAN będzie mógł złożyć wniosek o odwołanie ze stanowiska dziekana ocenianego wydziału.

Projekt ustawy przewiduje likwidację rad kuratorów i wprowadza na ich miejsce rady wydziałów. Do zadań rad wydziału będzie należało m.in. przeprowadzanie co najmniej raz w roku oceny instytutów objętych zakresem działania wydziału; występowanie do Prezesa PAN z wnioskami o utworzenie, połączenie, podział, reorganizację, przekształcenie albo likwidację instytutu lub jednostki organizacyjnej PAN objętych zakresem działania wydziału; przeprowadzanie konkursów na stanowisko dyrektora instytutu objętego zakresem działania wydziału, w tym powoływanie komisji konkursowej; dokonywanie oceny komitetów naukowych działających przy wydziale.

Nowelizacja ustawy zakłada również zmianę składu osobowego prezydium oddziału. W skład prezydium oddziału wejdą: prezes oddziału, jego zastępca oraz 3 osoby wybrane przez członków krajowych i członków akademii młodych uczonych wchodzących w skład danego oddziału.

Projekt przewiduje zwiększenie składu Akademii Młodych Uczonych z 10 proc. do 20 proc. maksymalnej liczby członków krajowych PAN. Przewiduje się też powiększenie składu komitetów naukowych o członków akademii młodych uczonych, zgodnie z reprezentowaną przez nich dyscypliną naukową. Działalność komitetu naukowego będzie podlegała ocenie co najmniej raz na dwa lata.

Czytaj także: Debata: Nauka do naprawy