Osady denne – charakterystyka, kryteria oceny stopnia zanieczyszczenia, regulacje prawne oraz zagospodarowanie

• tof. iStock

Osady denne powstające w rzekach oraz innych zbiornikach wodnych, w świetle prawa stanowią odpad, który należy poddać unieszkodliwieniu lub zagospodarować.

Osady denne to materiał pochodzący z dna rzek oraz zbiorników wodnych (jezior, kanałów, zbiorników retencyjnych czy stawów) [1]. Stanowią one integralny element każdego ekosystemu wodnego [2]. Osady te biorą czynny udział w cyklu geochemicznym pierwiastków i materii organicznej [1, 3], jak również są one miejscem bytowania różnych organizmów oraz stanowią naturalny geosorbent, pochłaniający zanieczyszczenia wprowadzane do wody [4].

Szybkie tempo akumulowania osadów dennych sprzyja ich nadmiernemu nagromadzeniu, co przyczynia się do zmniejszenia głębokości i objętości zbiorników wodnych oraz ogranicza ich użyteczność. Ponadto zjawisko to wymusza konieczność okresowego usuwania tych osadów, co jest działaniem koniecznym, szczególnie w przypadku małych zbiorników wodnych [5, 6].

Osady denne stanowią swego rodzaju rezerwuar zanieczyszczeń, zarówno tych nieorganicznych (pierwiastki śladowe), jak i trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO) [2]. Zanieczyszczenia te mogą być unieruchamiane w tych osadach na długi czas [5]. Substancje te mogą stanowić potencjalne zagrożenie, zarówno w wymiarze środowiskowym, jak i zdrowotnym. Dlatego też konieczne jest systematyczne monitorowanie skła...