30 lat CERN

fot. arch. autora

CERN jest jednym z największych ośrodków naukowych na świecie. Być może największym laboratorium, jakie zbudowali ludzie. Tu zostały dokonane odkrycia, które zmieniły nasze wyobrażenie o budowie materii. Tu powstały rozwiązania techniczne, z których korzystamy wszyscy.

30 lat temu Polska stała się pełnoprawnym członkiem CERN, czyli według pierwotnej nazwy, Europejskiej Rady Badań Jądrowych. Dziś używa się często nieoficjalnej nazwy – Europejskie Laboratorium Fizyki Cząstek. Samo laboratorium, a właściwie ogromny zespół laboratoriów wyposażonych w najnowocześniejsze urządzenia, zostało zbudowane na samej granicy Szwajcarii i Francji w pobliżu lotniska w Genewie.

Nasi naukowcy byli w CERN praktycznie od początku istnienia tej organizacji i najlepszego na świecie laboratorium badania materii. Fizycy, między innymi z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN czy Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz kilku innych placówek, brali udział w najważniejszych i najciekawszych badaniach. Byli często zapraszani indywidualnie. A jednak to członkostwo było dla nas, dla Polaków, bardzo ważne. W CERN działy się przecież rzeczy, które zmieniały świat.

Już w 1957 roku zbudowano pod Genewą duży akcelerator. Był to synchrotron, który pozwolił po raz pierwszy zaobserwować rozpad cząstki zwanej pionem na elektron i neutrino.

Tu od 1976 roku działał...