Na tropie pradziejowych śladów mleka

Dr inż. Angelina Rosiak z Wydziału Chemicznego Politechniki Łódzkiej to jedna z laureatek 8. edycji konkursu „Miniatura”. Na badania wstępne w projekcie „Na tropie pradziejowych śladów mleka – chromatograficzna charakterystyka wzorników pozostałości produktów mlecznych” otrzymała ponad 30 tys. zł z Narodowego Centrum Nauki.

„W ostatnich latach wiele uwagi poświęca się odkrywaniu i analizowaniu pozostałości mleka oraz jego przetworów zachowanych w ceramice pradziejowej. Wyniki dotychczasowych badań sugerują, że w Europie produkty mleczne spożywano już w okresie neolitu, ok. 8 tys. lat temu” – napisała dr inż. Angelina Rosiak w opisie projektu, którego celem jest opracowanie chemicznej charakterystyki pozostałości mleka i jego przetworów zachowanych w naczyniach. Ta charakterystyka będzie punktem wyjścia do opracowania prostej metody ich identyfikacji.

„Wiele tego typu badań opiera się na analizach izotopowych składników frakcji tłuszczowej (kwasy tłuszczowe C16/C18) oraz analizach porównawczych. Jednak czy te metody są jedyną drogą identyfikacji pozostałości związanych z przetwarzaniem mleka? Czy możliwa jest identyfikacja na podstawie »zwykłej« analizy składu pozostałości i odniesienie jej do wzorców uzyskanych przez analizy przygotowanych pokarmów mlecznych w doświadczalnych naczyniach glinianych?” – zastanawia się dr Rosiak. I zakłada, że zaplanowane w projekcie badania przyniosą odpowiedzi na te pytania.

Badaczka wykona analizy za pomocą chromatografii gazowej łączonej ze spektrometrią mas (GC-MS). Naczynia doświadczalne, a także przetwory mleczne przygotują archeolodzy współpracujący z antropologami zajmującymi się odtwarzaniem pokarmów spożywanych przez ludność pradziejową zamieszkującą obszary dzisiejszej Polski. Natomiast mleko zostanie zakupione od sprawdzonych gospodarstw ekologicznych.

Zostanie także wykorzystana procedura oznaczania składników tłuszczowych (w tym kwasów tłuszczowych) w ceramice pradziejowej. Opracowano ją w Instytucie Chemii Ogólnej i Ekologicznej PŁ, gdzie pracuje dr Rosiak. Dzięki zastosowaniu stosunkowo prostej i taniej analizy GC-MS możliwe będzie dokładne scharakteryzowanie doświadczalnych pozostałości organicznych związanych z przetwórstwem mleka i wyznaczenie nowej drogi ich identyfikacji.

Więcej o konkursie „Miniatura” NCN, a także o jego pozostałych laureatach dowiecie się stąd.

Źródło: Politechnika Łódzka

Czytaj także: Naukowcy PWr zbadali wodę powodziową