Chromatografia jonowa i techniki pokrewne – wczoraj, dziś i jutro

Stosowanie różnych odmian chromatografii jonowej oraz odpowiednich metod przygotowania próbek do analizy pozwoliło rozszerzyć jej zastosowania na oznaczanie praktycznie wszystkich substancji jonowych oraz takich, które mogą tworzyć formy jonowe po reakcji derywatyzacji przed- lub zakolumnowej, a także wielu grup związków organicznych (m.in. kwasy karboksylowe, aminy, węglowodany) [13-15].

Zasadniczym problemem w powstaniu chromatografii jonowej był fakt, że „uniwersalny” w IC detektor konduktometryczny nie odróżnia przewodnictwa jonów eluentu od przewodnictwa jonów analitu. Trudności te pokonano dopiero w połowie lat 70. XX wieku, wprowadzając do układu dodatkową kolumnę (tzw. „kolumnę tłumienia”), której zadaniem było obniżanie przewodnictwa eluentu wobec przewodnictwa rozdzielanych jonów. Rozwiązanie to było początkowo stosowane w pierwszych chromatografach jonowych i dopiero wprowadzenie w połowie lat 80. minionego wieku supresorów mikromembranowych spowodowało wycofanie z użycia kolumn tłumienia [16]. O efektywności rozdzielania decydują w znacznym stopniu właściwości fazy stacjonarnej. Te stosowane w chromatografii jonowej można podzielić na wymieniacze jonowe nieorganiczne (naturalne i syntetyczne) oraz wymieniacze organiczne (naturalne, półsyntetyczne i syntetyczne). W szczególności można wyróżnić: polimery organiczne, w tym: kopolimery styrenu/diwinylbenzenu (PS/DVB), kopolimery etylenodiwinylobenzenu i diwinylobenzenu (EVB/DVB), polimery polimetakrylanowe i poliwinylowe, wymieniacze w postaci aglomeratów, wymieniacze na bazie krzemionki i inne (m.in. etery koronowe, fazy kryptandowe) [17]. Pomiary przewodnictwa właściwego są najczęściej stosowaną metodą detekcji w chromatografii jonowej, ponieważ jest ona czuła dla wszystkich zdysocjowanych składników. W zakresie niskich stężeń przewodnictwo to jest liniową funkcją stężenia jonów. Rutynowe stosowanie detektora konduktometrycz...