Kosmetyki bez zapachu wyzwaniem branży chemicznej

Naukowcy z Łukasiewicz – Instytutu Chemii Przemysłowej badają, jak zapachy wpływają na nasze emocje, zdrowie i codzienne wybory. Szukają sposobów, by miłe zapachy były bezpieczne dla osób wrażliwych na alergeny.

– Zapachy to nic innego jak chemiczne komunikaty. Wiosną rośliny intensywnie produkują związki organiczne, które pobudzają nasz węch i wpływają na emocje – tłumaczy dr inż. Jolanta Janiszewska, liderka Grupy Badawczej Farmacji, Chemii Kosmetycznej i Biotechnologii Łukasiewicz – IChP. – Cząsteczki zapachowe potrafią działać zupełnie inaczej w zależności od stężenia. Skatol w wysokim stężeniu pachnie jak naftalina, a po rozcieńczeniu przypomina zapach fiołków! Podobnie inne substancje – w małych ilościach koją, a w większych mogą drażnić – dodaje ekspertka.

Wiosenny zapach kontra alergie

Choć zapachy potrafią poprawiać nastrój, dla alergików mogą być prawdziwym wyzwaniem. Wraz z nadejściem wiosny przyroda eksploduje aromatami, ale wraz z nimi w powietrzu unoszą się również alergeny – pyłki, zarodniki pleśni i związki zapachowe, które mogą wywoływać kichanie, podrażnienia skóry czy reakcje układu oddechowego. Co więcej, nie tylko natura jest źródłem problemu – alergeny zapachowe znajdują się także w kosmetykach, detergentach i perfumach, a ich stężenie może wpływać na nasze samopoczucie. Dlatego osoby wrażliwe powinny szczególnie dbać o wybór produktów, starannie sprawdzając ich etykiety pod kątem alergenów. Ich lista jest długa i obejmuje takie składniki jak linalool, limonene, citral, eugenol czy benzyl alcohol. To właśnie one, choć nadają kosmetykom piękny zapach, mogą prowadzić do podrażnień, wysypek czy nawet problemów z oddychaniem. Zgodnie z nowymi regulacjami unijnymi producenci muszą informować na opakowaniach o każdym alergenie, którego stężenie przekracza 0,001% w kosmetykach pozostających na skórze i 0,01% w produktach do spłukiwania. Ich liczba rozszerzyła się z 26 do 81. Oznacza to, że niektóre popularne nuty zapachowe – jak olejek cytrynowy, lawenda czy drzewo sandałowe – mogą stać się problematyczne.

Pachnie pięknie, ale czy bezpiecznie?

W obliczu rosnącej liczby alergii przemysł kosmetyczny i chemiczny stają przed wyzwaniem: jak wykreować produkt o pięknym zapachu, a jednocześnie zminimalizować ryzyko podrażnień?

– Odpowiedzią na to wyzwanie są nowoczesne technologie, badania nad stabilnością zapachów i rozwój alternatywnych składników – tłumaczy mgr inż. Dorota Szczęsna z Sekcji Materiałów Bioaktywnych i Kosmetyków Łukasiewicz – IChP. – Nasz Instytut pracuje nad metodami testowania kosmetyków, które pozwolą ocenić ich wpływ na skórę i zdrowie użytkowników, jednocześnie optymalizując receptury. Bo piękny zapach to przyjemność, ale bezpieczny zapach to już jest prawdziwa nauka – podkreśla badaczka.

Składniki zapachowe mają ogromny wpływ na stabilność produktu, mogą zmieniać jego barwę, konsystencję, a nawet skuteczność konserwantów. Czasem działają korzystnie, jak w przypadku olejków eterycznych, które pozwalają ograniczyć ilość środków konserwujących. Jednak wchodząc w reakcje z innymi składnikami, mogą również wywoływać alergie lub osłabiać trwałość receptury.

Z tego względu w Europie rośnie popularność kosmetyków bezzapachowych, a producenci coraz częściej sięgają po skoncentrowane kompozycje zapachowe, które pozwalają znacząco zmniejszyć ilość używanych substancji aromatycznych i tym samym obniżają ryzyko alergii. W przypadku istniejących produktów zmniejszenie ilości alergenów często wiąże się ze zmianą profilu zapachowego, co stanowi kolejne wyzwanie dla branży kosmetycznej.

Przyszłość kosmetyków – zapach bez zapachu

Przyszłość przemysłu kosmetycznego coraz wyraźniej zmierza w kierunku produktów bezzapachowych. Choć zapach jest dla wielu kluczowym elementem przy wyborze kosmetyków, rosnąca liczba alergików i osób o wrażliwej skórze skłania producentów do ograniczania ilości substancji zapachowych. Coraz więcej konsumentów świadomie rezygnuje z perfumowanych formuł, wybierając bezpieczeństwo zamiast doznań zapachowych. Opracowanie całkowicie bezzapachowych, a jednocześnie skutecznych produktów to wyzwanie, z którym zmaga się cała branża.

Źródło: ICHP Łukaszewicz, chp.lukasiewicz.gov.pl

Czytaj także: Analiza produktów kosmetycznych – dążąc do ideału