6-metylonikotyna pod lupą – czy mamy powody do obaw?

6-metylonikotyna jest syntetycznym analogiem nikotyny, który według dostępnych źródeł i wstępnych badań wydaje się być silniejszy i potencjalnie bardziej toksyczny.

TITLE: 6-methyl nicotine under scrutiny ‒ do we have reason to worry?

STRESZCZENIE: Nikotyna jest powszechnie znaną substancją występującą w produktach tytoniowych i e-liquidach. Niedawno na rynku pojawił się jej syntetyczny analog, 6-metylonikotyna. Niniejszy artykuł ma na celu zbadanie dostępnych informacji naukowych na temat 6-metylonikotyny, jej właściwości chemicznych, właściwości toksycznych, przedstawia także pokrótce informacje na temat źródeł jej występowania, porównania z nikotyną, potencjalnych zagrożeń dla zdrowia publicznego oraz aktualnego statusu prawnego. Wstępne badania sugerują, że 6-metylonikotyna jest bardziej toksyczna i silniej oddziałuje na receptory niż tradycyjna nikotyna. Substancja ta jest coraz częściej wykrywana zarówno w e-liquidach, jak i w saszetkach nikotynowych, często reklamowanych jako alternatywa dla nikotyny. Ze względu na ograniczone dane dotyczące jej długoterminowych skutków zdrowotnych i potencjalne luki regulacyjne istnieje potrzeba zachowania ostrożności i przeprowadzenia dalszych badań w celu oceny ryzyka związanego z ekspozycją na 6-metylonikotynę.

SŁOWA KLUCZOWE: 6-metylonikotyna, nikotyna, e-liquidy, toksyczność, regulacje prawne

SUMMARY: Nicotine is a well-known substance found in tobacco products and e-liquids. Recently, its synthetic analogue, 6-methyl nicotine, has been introduced to the market. This article aims to examine the available scientific information on 6-methyl nicotine, its chemical properties, toxic properties and to provide brief information on the sources of its occurrence, comparison with nicotine, potential risks to public health and the current legal status. Preliminary research suggests that 6-methyl nicotine is more toxic and more potent than traditional nicotine. This substance is increasingly being detected in e-liquids and nicotine pouches, often advertised as an alternative to nicotine. Due to limited data on its long-term health effects and potential regulatory gaps, caution and further research are needed to assess the risks associated with 6-methyl nicotine exposure.

KEYWORDS: 6-methyl nicotine, nicotine, e-liquids, toxicity, regulations

Nikotyna to substancja chemiczna, która jest znanym alkaloidem występującym naturalnie głównie w roślinach tytoniu. Właściwości nikotyny są dobrze poznane i w większości udokumentowane. Dzięki szeroko zakrojonym badaniom prowadzonym na całym świecie od wielu lat mamy wiedzę, jak nikotyna oddziałuje na organizm, jakie niesie ryzyko, a także znamy jej zastosowania farmaceutyczne, m.in. w terapii uzależnienia od palenia tytoniu [1, 2]. Nikotyna podlega również ścisłym regulacjom prawnym w wielu krajach na świecie, zarówno pod kątem zastosowania w papierosach tradycyjnych, e-papierosach, jak również w zakresie podgrzewaczy tytoniu oraz coraz częściej w zakresie saszetek nikotynowych [3]. W kontekście rosnących regulacji dotyczących nikotyny na rynku pojawił się nowy związek chemiczny: 6-metylonikotyna. Jest to syntetyczny analog nikotyny, co oznacza, że posiada strukturę chemiczną podobną do nikotyny, ale z pewnymi modyfikacjami. Zmiany te, choć subtelne na poziomie molekularnym, mogą prowadzić do znaczących różnic w sposobie, w jaki substancja oddziałuje na ludzki organizm [4].

Pojawienie się nowej substancji, która potencjalnie mogłaby stanowić mniej szkodliwą alternatywę dla nikotyny, można uznać za szansę – zarówno z perspektywy zdrowia publicznego, jak i dobra społecznego. Jednak z tą szansą wiąże się również odpowiedzialność. Przed wprowadzeniem takiej substancji do powszechnego użytku niezbędne jest przeprowadzenie rzetelnych i kompleksowych badań, które pozwolą potwierdzić jej bezpieczeństwo oraz rzeczywistą niższą szkodliwość. Wydaje się, że część producentów – w tym także niektóre duże koncerny tytoniowe – dostrzega tę odpowiedzialność i podejmuje działania w kierunku gruntownego zbadania nowych substancji przed ich komercjalizacją. Niestety, nie wszyscy uczestnicy rynku wykazują podobną ostrożność. Można zauważyć przypadki, w których nowe związki trafiają do produktów, chociaż nie ma wystarczających dowodów naukowych potwierdzających ich profil bezpieczeństwa. Takie podejście budzi wątpliwości i nie wpisuje się w standardy odpowiedzialnego działania. Czy zatem 6-metylonikotyna to realna szansa, czy potencjalne zagrożenie? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna – dlatego zachęcamy do lektury i refleksji.

Zainteresowanie 6-metylonikotyną wynika przede wszystkim z jej rosnącym zastosowaniem w produktach konsumenckich, takich jak e-papierosy, często reklamowanych jako „alternatywa dla nikotyny” lub nawet „bez nikotyny”. Coraz częściej stosowana jest również w saszetkach nikotynowych. Fakt, że produkty te są wprowadzane na rynek, rodzi pytania o ich bezpieczeństwo i potencjalne skutki zdrowotne dla użytkowników, którzy mogą nie być świadomi, że spożywają substancję o działaniu podobnym do nikotyny. Wydaje się, że za pojawieniem się 6-metylonikotyny stoi próba obejścia istniejących regulacji prawnych dotyczących nikotyny. Ponieważ jest to analog, a nie sama nikotyna, producenci mogą argumentować, że ich produkty nie podlegają tym samym ograniczeniom. Takie działania budzą obawy dotyczące potencjalnego narażenia społeczeństwa na substancję, której długoterminowe skutki zdrowotne są w dużej mierze nieznane. Ten artykuł ma na celu zgłębienie dostępnych informacji na temat 6-metylonikotyny, aby zaznaczyć społeczeństwu jej obecność, przybliżyć nieco jej charakterystykę, potencjalne zagrożenia oraz status prawny.

Struktura i właściwości 6-metylonikotyny

6-metylonikotyna jest syntetyczną modyfikacją cząsteczki nikotyny. Podobnie jak nikotyna, składa się z dwóch pierścieni: pirydynowego i pirolidynowego. Różnica między nikotyną a 6-metylonikotyną polega na podstawieniu za atom wodoru przy atomie węgla w pozycji 6 w pierścieniu pirydynowym w cząsteczce nikotyny grupy metylowej (-CH₃) (rys. 1).

To dodatkowe podstawienie grupą metylową w 6-metylonikotynie ma znaczący wpływ na jej właściwości chemiczne i farmakologiczne w porównaniu do nikotyny. Wzór sumaryczny 6-metylonikotyny to C₁₁H₁₆N₂, a jej masa molowa wynosi około 176,26 g/mol.

Warto zauważyć, że 6-metylonikotyna występuje w różnych formach izomerycznych, w tym jako (S)-6-metylonikotyna i (R)-6-metylonikotyna, a także jako mieszanina racemiczna [5]. Izomery te mogą wykazywać odmienne działanie biologiczne, co oznacza, że obecność konkretnego izomeru w produkcie może wpływać na jego toksyczność. W warunkach pokojowych 6-metylonikotyna jest zwykle cieczą o bezbarwnym lub żółtym zabarwieniu. Jest rozpuszczalna w niektórych rozpuszczalnikach organicznych, takich jak chloroform i metanol [6]. Widmo FTIR 6-metylonikotyny, które zostało zarejestrowane w laboratorium Chemnovatic Sp. z o.o. (rys. 2), wykazuje charakterystyczne pasma w obszarze 3000-2850 cm^-1, 1600 cm^-1 oraz w obszarze daktyloskopowym w zakresie 1500-650 cm^-1.

Wykorzystując technikę chromatografii cieczowej połączonej z detekcją UV-VIS (DAD), w laboratorium Chemnovatic Sp. z o.o. wykonaliśmy również „odcisk palca” dla 6-metylonikotyny, rejestrując jej widmo w zakresie UV-VIS. Analiza przeprowadzona przez nasze laboratorium wykazała, że 6-metylonikotyna najmocniej pochłania światło w zakresie długości fali około 262-264 nm. Absorbancja w tym zakresie wynosiła około 950-1000 mAU (rys. 3).

Czytaj także: Kofeina w energetykach dostępnych na polskim rynku