Zioło-Pużuk: zamierzamy wycofać ministerialny projekt ustawy o PAN

– Zamierzamy wycofać ministerialny projekt ustawy o PAN – powiedziała w środę PAP wiceministra nauki Karolina Zioło-Pużuk po spotkaniu władz resortu z przedstawicielami akademii. Nad kierunkowymi zmianami do obecnie obowiązującej ustawy będzie pracował 12-osobowy zespół.

W trzygodzinnych środowych rozmowach w siedzibie MNiSW wzięli udział minister nauki Marcin Kulasek, wiceministra Karolina Zioło-Pużuk, władze PAN, dyrektorzy instytutów PAN i reprezentacja związków zawodowych.

– Rozmowy były naprawdę bardzo otwarte i szczere – co nie znaczy, że łatwe. Ale mam wrażenie, że jesteśmy w innym i znacznie lepszym punkcie niż byliśmy wcześniej – oceniła Karolina Zioło-Pużuk w rozmowie z PAP.

Ministerstwo chce wycofać swój projekt ustawy

Wiceministra nauki poinformowała, że resort zamierza wycofać ministerialny projekt ustawy. Chodzi o przygotowany przez MNiSW projekt upubliczniony w lipcu 2024 r. Zakładał on m.in., że nadzór nad PAN miał przejść z premiera na ministra nauki i szkolnictwa wyższego. W związku z tym uchwalenie statutu PAN oraz jego zmian przez Zgromadzenie Ogólne PAN miało wymagać wcześniejszego zatwierdzenia przez ministra. W świetle tamtego projektu minister mógłby też uchylić uchwałę organów PAN niedotyczącą prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych w przypadku stwierdzenia jej niezgodności z przepisami ustawy lub statutem PAN. Projekt ten wzbudził w środowisku PAN ogromne kontrowersje. Ostra polemika między akademią a ministerstwem odbywała się również za pośrednictwem mediów.

– Cofamy się o krok, żeby rozmawiać o kierunkowych zmianach do ustawy, która obecnie obowiązuje. Wracamy do punktu początkowego i będziemy działać zupełnie inaczej niż dotychczas. Nad nową ustawą będzie pracować 12-osobowy zespół. Znajdą się w nim po trzy osoby z ministerstwa, Prezydium PAN, instytutów PAN i związków zawodowych. Każda z tych grup będzie mogła przedstawić ok. trzech priorytetów kierunkowych, dotyczących zmian obowiązującej ustawy. Potem będziemy dyskutować o szczegółach, a następnie o tym, jak je przełożyć na język ustawy – zapowiedziała w rozmowie z PAP Karolina Zioło-Pużuk.

Środowisko PAN najlepiej wie, czego potrzebuje

Kilka dni temu w rozmowie z PAP minister nauki Marcin Kulasek mówił, że środowisko PAN najlepiej wie, czego potrzebuje.

– Mam nadzieję, że wspólnymi siłami wypracujemy ustawę w takiej formie, która wszystkim pasuje. Warunek: potrzeby całego tego środowiska muszą zostać zabezpieczone, a nie tylko jednej strony – zastrzegł.

Kolejne spotkanie zaplanowano na 16 kwietnia.

– Wierzymy, że jedynie w szerokim dialogu i w duchu współpracy możemy dojść do rozwiązań, które będą realnie wspierać rozwój nauki w Polsce. Dostrzegamy i analizujemy potrzeby całego środowiska i aby w wystarczającym stopniu pogodzić wszystkie postulaty, już teraz widzimy, że konieczne jest kontynuowanie wznowionych właśnie rozmów. Ponownie siądziemy do stołu w połowie kwietnia. Naszym wspólnym celem jest silna, nowoczesna i sprawnie funkcjonująca Akademia, która będzie odpowiadać na wyzwania współczesnej nauki i gospodarki – zaznaczył minister Marcin Kulasek w komunikacie opublikowanym w środę na stronie resortu.

Z komunikatu MNiSW wynika, że punktem wyjścia prac „będzie aktualnie obowiązujący dokument”, czyli ustawa o Polskiej Akademii Nauk. Ministerstwo przypomina jednak, że ustawa o PAN z kwietnia 2010 r. ma już 15 lat. W tym czasie otoczenie naukowe i społeczno-gospodarcze przeszło poważne zmiany.

„Dlatego tak istotna jest dziś nowelizacja obowiązującego dokumentu – wyważona, ale jednocześnie na tyle odważna, żeby umożliwić kluczowej instytucji, jaką jest PAN, efektywne funkcjonowanie. Reprezentanci MNiSW zgodnie podkreślali, że jest to możliwe w nieodległej perspektywie, ale tylko poprzez dialog można będzie nadać ustawie ostateczny kształt” czytamy w komunikacie.

Tymczasem swój projekt nowelizacji ustawy przedstawia sama PAN

Prezes PAN, prof. Marek Konarzewski, złożył w resorcie nauki projekt nowelizacji ustawy o PAN. Kluczowym elementem jest ustalenie skutecznego nadzoru nad prawie 70 instytutami naukowymi. PAN proponuje, aby sprawowała go sama korporacja. Jednocześnie proponowane jest zwiększenie udziału dyrektorów instytutów w strukturach decyzyjnych Akademii. Prof. Marek Konarzewski argumentuje, że obecne przepisy nie zapewniają skutecznego nadzoru nad instytutami, co prowadzi m.in. do nieefektywnego zarządzania zasobami.

Z projektem PAN można zapoznać się tutaj.

Źródło: naukawpolsce.pl/Anna Bugajska (PAP)/Polska Akademia Nauk

Czytaj także: Minister nauki o reformie PAN