Politechnika Krakowska tworzy centrum nowej generacji dla nauki i biznesu

Politechnika Krakowska stworzy warte ponad 45 mln zł Centrum Zaawansowanych Rozwiązań CeZaR. Będzie to unikatowa platforma współpracy nauki z biznesem, za pomocą której uczelnia zaoferuje przedsiębiorcom i firmom kompleksową obsługę w zakresie kreowania i wprowadzania na rynek innowacyjnych produktów i usług. Nowe centrum powstanie w Krakowie dzięki unijnemu dofinansowaniu z programu „Fundusze europejskie dla Małopolski na lata 2021-2027”.

Przedsięwzięcie PK będzie służyć bliskiej współpracy nauki z otoczeniem społeczno-gospodarczym Małopolski i kraju. Stworzenie Centrum Zaawansowanych Rozwiązań CeZaR pozwoli Politechnice doposażyć swoją infrastrukturę badawczą w światowej klasy sprzęt do badań, testów i pomiarów, tak aby uczelnia mogła w sposób kompleksowy odpowiadać na potrzeby przedsiębiorców, firm czy instytucji badawczych. Będzie wspierać ich w rozwiązywaniu problemów w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji czy wycofania (w tym recyklingu) szerokiej gamy obiektów, systemów technicznych, procesów, technologii, substancji czy kształtowania ich właściwości na różnych etapach cyklu życia produktu.

– Przedsiębiorca będzie mógł przyjść do nas z problemem, który chce rozwiązać w swoim biznesie albo z potrzebą rynkową, którą dostrzeże i będzie chciał zamienić w produkt czy usługę swojej firmy. A my na PK będziemy w stanie zaproponować mu kompleksowe wsparcie w formule „od koncepcji do realizacji”, a więc pomóc w realizacji planów rozwoju biznesu – zaczynając od pomysłu na nowy lub udoskonalony produkt, usługę czy technologię, który nasi naukowcy zaproponują przedsiębiorcy, przez opracowanie rozwiązania, stworzenie prototypu, a potem produktu o odpowiednio wysokim poziomie technologicznym, monitoring jego eksploatacji, aż po pomysły na recykling po zużyciu – wymienia dr hab. inż. Magdalena Niemczewska-Wójcik, prorektor Politechniki Krakowskiej ds. nauki, koordynatorka projektu CeZaR.

Nowoczesna infrastruktura badawcza dla przemysłu i gospodarki

Obecnie nie ma w Małopolsce jednego, dedykowanego współpracy nauka-biznes miejsca, wyposażonego w specjalistyczną infrastrukturę o wysokim stopniu konfigurowalności, w którym przedsiębiorcy z branż kluczowych dla polskiej gospodarki mogliby otrzymać tak kompleksowe wsparcie. Takim miejscem stanie się właśnie Politechnika Krakowska, oferując współpracę w prowadzeniu prac rozwojowych na każdym etapie cyklu życia produktu (tzw. formuła one stop shop).

– Dzięki nowoczesnej infrastrukturze i specjalistycznym kompetencjom gospodarczym naszej kadry naukowców zaoferujemy przedsiębiorcom wsparcie w ramach szerokiego spektrum tematów – od architektury i urbanistyki, przez automatykę, elektronikę i elektrotechnikę, inżynierię chemiczną, inżynierię lądową i transport, inżynierią materiałową i mechaniczną, inżynierię środowiska, energetykę, po informatykę techniczną. W kompleksowe podejście do rozwiązania problemu przedsiębiorcy zaangażowani będą nasi eksperci z interdyscyplinarnych zespołów badawczych Politechniki Krakowskiej – mówi rektor prof. Andrzej Szarata.

W nowym centrum badawczym PK prowadzone będą prace naukowo-badawcze skupione m.in. na zrównoważonym rozwoju, transformacji energetycznej oraz zaawansowanych technologiach inżynierskich. Zakres usług badawczych nowego centrum obejmie m.in.:

• Zrównoważone planowanie przestrzenne i zielono-błękitna infrastruktura. Centrum będzie rozwijać nowoczesne metody monitoringu terenów zielonych i systemów retencji wodnej w miastach, wspierając projektowanie urbanistyczne i dobór zieleni z wykorzystaniem obiektywnych, mierzalnych wskaźników. Prowadzone będą także analizy krajobrazowe oraz opracowywane wytyczne dla lokalizacji nowych inwestycji z uwzględnieniem ich wpływu na środowisko i krajobrazy priorytetowe.
• Transformacja przestrzeni miejskiej i budynków. Zespoły badawcze PK skupią się na szybkiej inwentaryzacji istniejącej zabudowy z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informatycznych, rozszerzonej rzeczywistości (VR), druku 3D oraz technologii BIM. Celem będzie opracowanie modeli przekształceń przestrzeni miejskich i obiektów architektonicznych w kierunku neutralności klimatycznej, z optymalizacją pod kątem energooszczędności, odporności ogniowej i konstrukcyjnej.
• Optymalizacja i modernizacja istniejącej infrastruktury. W Centrum będą prowadzone szczegółowe analizy energetyczne, konstrukcyjne i środowiskowe istniejących budynków – zarówno współczesnych, jak i zabytkowych. Centrum wykorzysta modele BIM do oceny efektywności energetycznej, śladu węglowego oraz audytów krajobrazowych i konserwatorskich, a także tworzenia strategii rewitalizacji zabytków.
• Nowoczesne systemy energetyczne i magazynowanie energii. Badania obejmą rozwój technologii magazynowania energii, w tym gruntowych systemów akumulacji oraz integracji energii produkowanej z OZE (wiatr, woda). Testowane będą elastyczne systemy zasilania, algorytmy sterowania oraz rozwiązania hybrydowe (generacja + magazynowanie). Centrum będzie także opracowywać metodykę prowadzenia procesu konwersji wodoru i ditlenku węgla do chemicznych nośników energii.
• Analiza wpływu technologii energetycznych na środowisko. Politechnika wesprze m.in. badania wpływu nowych obiektów, w tym elektrowni wiatrowych, na środowisko i krajobraz, opracowując rozwiązania minimalizujące skutki awarii, hałasu, ingerencji w rozwiązania przestrzenne. W tym zakresie badania będą łączyć inżynierię środowiska, energetykę i planowanie przestrzenne.
• Technologie gospodarki obiegu zamkniętego. Centrum będzie rozwijać metody odzysku wartościowych substancji z miejskich frakcji odpadowych, takich jak biomasa zielona czy osady ściekowe, a także technologie recyklingu kompozytów z infrastruktury technicznej (np. łopaty turbin wiatrowych). Prace te służą wdrażaniu efektywnych, środowiskowo zoptymalizowanych modeli GOZ.
• Zaawansowane technologie produkcyjne i regeneracyjne oraz badania w obszarze inżynierii materiałowej i mechanicznej, w tym dotyczące: wytwarzania części maszyn i środków transportu metodami przyrostowymi bez potrzeby tworzenia oprzyrządowania, optymalizacji kształtów i wytrzymałości elementów technicznych, opracowania metod regeneracji przekładni, łożysk i innych mechanizmów dla wydłużenia ich cyklu życia przy minimalizacji śladu środowiskowego, analizy biodegradowalności i ponownego przetwarzania materiałów technicznych, projektowania systemów demontażu i ponownego wykorzystania komponentów technicznych.

Lider transformacji energetycznej i gospodarki obiegu zamkniętego

Dzięki nowemu centrum badawczemu Politechnika Krakowska i Małopolska staną się liderami w tworzeniu innowacyjnych rozwiązań dla zrównoważonego rozwoju miast, efektywności energetycznej, nowoczesnej produkcji i gospodarki obiegu zamkniętego, przyczyniając się do transformacji środowiskowej i technologicznej w skali krajowej i międzynarodowej.

– Na stworzenie centrum usług badawczych nowej generacji otrzymaliśmy blisko 30 mln zł unijnego dofinansowania. Nasz sukces w pozyskiwaniu tak znacznych środków na projekt CeZAr to zasługa zespołowej pracy. Wsparcie merytoryczne przy przygotowywaniu wniosku zapewnił dr hab. inż. Adam Gąska, prof. PK, wsparcie organizacyjne ówcześni dziekani prof. Jerzy Sładek i prof. Andrzej Szarata. W opracowaniu wniosku zaangażowani byli koordynatorzy, reprezentujący wszystkie wydziały uczelni – mówi dr hab. inż. Magdalena Niemczewska-Wójcik, pomysłodawczyni i koordynatorka przedsięwzięcia.

W sumie Zarząd Województwa Małopolskiego podjął decyzję o dofinansowaniu 14 projektów z zakresu budowy, rozbudowy, przebudowy lub doposażenia obiektów infrastruktury publicznych organizacji badawczych. Projekt PK znalazł się w TOP 3 listy rankingowej najlepiej ocenionych przedsięwzięć wspólnie z projektami Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN oraz UJ. Na liście są też inwestycje IFJ PAN, Uniwersytetu Rolniczego, Instytutu Botaniki PAN. Zostanie na nie przeznaczone ponad 213 mln zł.

Źródło: Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki

Czytaj także: Nowe laboratoria Wydziału Inżynierii Środowiska na PWr